Łańcuch rowerowy jest jednym z najważniejszych elementów całego roweru. Przenosi on siłę wkładaną w korbę na piastę tylnego koła, co w rezultacie napędza i pozwala jechać do przodu. Brudny, zardzewiały czy zalepiony smarem i błotem łańcuch – oprócz tego, że będzie wywoływać hałas podczas jazdy, co i tak stanowi najmniejsze zmartwienie – może powodować złą pracę przerzutek i napędu, powodować szybsze zużycie kasety, zębatek i łańcucha oraz stawiać większy opór podczas jazdy. Łańcuch jest jedną z bardziej podatnych na zabrudzenie części roweru. Nie dość, że znajduje się blisko ziemi, to pokryty smarem ma wręcz fantastyczne warunki do przyciągania piasku, kurzu, błota i wszystkiego, co nie powinno się na nim znaleźć. Regularne dbanie o stan jego czystości i nasmarowania pozwoli przede wszystkim wydłużyć żywotność całego napędu oraz cieszyć się cichą i płynną jazdą.
Istnieją różne patenty i metody czyszczenia łańcucha stosowane w zależności od stanu jego zabrudzenia, efektu, jaki chcemy osiągnąć oraz posiadanego czasu i środków. W utrzymaniu jego prawidłowego stanu ważna jest regularność i interwencja w sytuacji, gdy jest to potrzebne.
1. „Szejkowanie”, czyli wsadzenie łańcucha do pojemnika z odtłuszczaczem i zrobienie tego, co barman robi z naszą ulubioną Margaritą – porządne wstrząśniecie. Najpierw należy jednak zdjąć łańcuch. W sytuacji, gdy mamy założoną spinkę, rozpinamy ją ręką bądź specjalnymi szczypcami. W przypadku skucia na PIN musimy go usunąć za pomocą skuwacza. Zdejmujemy łańcuch i wrzucamy go do zakręcanego pojemnika oraz zalewamy odtłuszczaczem. W wersji mniej ekologicznej możemy użyć benzyny ekstrakcyjnej, do czego nie zachęcamy. Najlepiej użyć dedykowanego odtłuszczacza, który jest biodegradowalny i nie wpływa tak negatywnie na środowisko. Szczególnie warte polecenia są produkty uznanych na rynku producentów takich jak Morgan Blue czy Wend Wax. Działają one szybko i skutecznie bez ryzyka uszkodzenia sprzętu. Tak przygotowany koktajl mocno wstrząsamy, zostawiamy na dłuższą chwilę i wracamy do niego po około pół godziny i znów wstrząsamy. W międzyczasie szmatką nasączoną w odtłuszczaczu przecieramy porządnie zębatki w korbie, kasetę i kółka przerzutek. Jeśli mamy czas i chęci możemy odkręcić kasetę z bębenka i dokładnie ją umyć koronka po koronce.
Wyjmujemy łańcuch i dajemy mu wyschnąć, kładąc go na ręczniki papierowe. Wycieramy go porządnie w suchą szmatkę, aż przestanie zostawiać ślady na materiale. Tak samo w przypadku kasety i koronki oraz kółek przerzutek. Zakładamy łańcuch, zapinamy spinkę i przystępujemy do bardzo ważnej czynności, czyli smarowania. Smarujemy ostrożnie! Więcej smaru nie znaczy lepiej. Mokry i wymoczony w smarze łańcuch będzie tylko przyciągał kurz i piach oraz tworzył na nim swoistą pastę ścierną, która szybko rozprawi się z napędem, powodując jego zużycie. Przyjmujemy zasadę – jedna kropelka na jedno ogniwo/sworzeń. Kręcąc korbą, rozprowadzamy smar po całym łańcuchu i dajemy mu wsiąknąć. Nadmiar możemy wytrzeć w szmatkę. Czym smarować? Najlepiej sprawdzą się wysokiej klasy oleje, np. Morgan Blue Race Oil bądź preparaty na bazie wosku, które gwarantują niskie tarcie i dobrą odporność na przyklejanie się brudu typu Wend Wax-On.
Metoda jest czasochłonna, ale tylko ona gwarantuje dobre wyczyszczenie łańcucha. W trosce o dobrą kulturę pracy napędu i jego żywotność warto ją stosować regularnie co 1500-2000 km bądź w wypadku jazdy w błocie czy ulewie.
2. Drugą metodą jest klasyczne przetarcie łańcucha „na rowerze” szmatką nasączoną w odtłuszczaczu. Pozwoli zebrać nam to zalegający na łańcuchy brud i kurz oraz resztki starego, przepracowanego oleju bez potrzeby ściągana łańcucha. Wystarczy namoczyć szmatkę w preparacie i kręcąc korbą w przód i tył, trzymać rękę ze szmatką zaciśniętą na łańcuchu. Po wszystkim należy wytrzeć go suchą szmatą i nałożyć środek smarujący. Zdecydowanie odradzamy używanie odtłuszczacza podciśnieniem w sprayu. Lecący mocnym strumieniem środek jest ciężki do precyzyjnego podania na łańcuch, przez co może trafić w niechciane miejsce jak np. łożyska piasty bądź suportu i je zniszczyć. Zaletą metody jest niewątpliwie szybkość jej zastosowania i mała liczba środków potrzebnych do jej przeprowadzenia. Z kolei minusem będzie zebranie brudu tylko z wierzchu łańcucha. Technikę tę warto stosować mniej więcej raz w tygodniu dla utrzymania bieżącej i niezbędnej czystości napędu.
3. Metoda z użyciem specjalnego przyrządu do czyszczenia łańcucha. Pod względem skali czyszczenia jest gdzieś pomiędzy dwoma powyższymi metodami. Stosujemy w niej specjalną maszynkę do czyszczenia, którą po zalaniu środkiem czyszczącym zakładamy na łańcuch i kręcąc korbami wprawiamy łańcuch w ruch. Wówczas wewnętrzny system szczotek zbiera brud z wierzchu łańcucha. Dodatkowo, środek czyszczący penetruje ogniwa i wypłukuje stamtąd brud i resztki smaru. Jest to dość dobra metoda, jednak wiele przyrządów dostępnych na rynku jest niskiej jakości – powodują irytację podczas użycia, ciekną i chlapią płynem wokół.
Jak widać, istnieje wiele metod na czyszczenie łańcucha rowerowego. Każda oczywiście znajdzie swoje zastosowanie i ma swoich zwolenników, jednak w dbaniu o łańcuch i napęd ważna jest regularność i niedopuszczanie do jego zarośnięcia brudem. Będzie to wymagało większego wkładu w jego doprowadzeniu do używalności oraz wpłynie negatywnie na jego pracę i zużycie. Czysty łańcuch to gwarancja dobrej pracy napędu i przerzutek oraz ich mniejszej eksploatacji.